Starten met… letters! 3


20160822_145727

Slimme kleuters gaan vaak met hoge verwachtingen naar ‘school’. Het gaat eindelijk gebeuren! School! Dat betekent leren rekenen, lezen en nog veel meer. Eenmaal gestart in de kleutergroep, blijkt het lees- en rekenonderwijs er toch anders uit te zien dan de kleuter had gedacht of gehoopt. Uit onderzoek blijkt dat dit een belangrijk spanningsmoment oplevert voor veel kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong. Wat kun je doen om dit te ondervangen? Direct starten met letters en lezen!

Top-Down

Kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong zijn gebaat bij top-down onderwijs. Dat houdt in dat je vooraf het uiteindelijke leerdoel met ze bespreekt. Zo kunnen ze de informatie en activiteiten beter plaatsen en zijn ze te motiveren voor activiteiten waarvan ze anders het nut niet inzien 😉

Leg dus aan kleuters uit waarom je bepaalde activiteiten van ze vraagt: werken met kralenplanken, vouwwerkjes en schrijfdansen doen we om je vingers te laten oefenen zodat je straks mooi kunt schrijven. Telspellen en telliedjes in de klas leren we, zodat je straks thuis bent in de telrij en goed kunt leren rekenen.

Direct starten met letters voorkomt aanpassen

Veel slimme kleuters hebben het vermogen zich snel aan te passen aan hun omgeving. Ze hebben vlug door wat gebruikelijk is in de groep en willen liever niet opvallen. Het kan daarom gebeuren dat een kind wel degelijk interesse heeft in letters of zelfs al kan lezen, maar dit op school niet laat zien. Daarom zorg ik ervoor dat ik direct aan het begin van het nieuwe schooljaar benoem en uitdraag dat lezen erbij hoort, leuk is, en dat ieder op zijn eigen manier mag lezen en schrijven in de klas!

Lesidee start schooljaar: geletterdheid

Elk schooljaar start ik met letters en lezen. Bijvoorbeeld met een klein project. Eerder heb ik daarvoor de eerste weken gewerkt rondom het letterwinkeltje van Marianne Busser en Ron Schroder. Wil je hiermee aan de slag dan is er een leuk project te vinden bij Kleuteruniversiteit!

Ook heb ik eens gewerkt rondom ‘lettersoep’ met een grote pan met allerlei losse letters erin.

Dit schooljaar presenteer ik de kinderen een bijzonder boek…

 

Voorbereiding/ nodig:

Maak van een platte doos met een klep een ‘boek’. Als je heel veel geluk hebt (en dat had ik!) dan vind je op de rommelmarkt een houten doos in de vorm van een boek! Maar bestellen bij Bol.com kan ook voor een zacht prijsje:

Verzamel allerlei losse letters. Je kunt deze natuurlijk nieuw bestellen of kopen. Ik ga zelf regelmatig naar de kringloopwinkel en koop gezelschapsspelletjes met letters voor een 1 a 2 euro. Het spel doe ik weg, maar de letters van bijvoorbeeld scrabble of een magneetspel bewaar ik! Vul de boek-doos met de losse letters.

Zorg verder voor voldoende stempelmateriaal, magneetletters, legoletters etc. Niet eventueel boekjes waarin de kinderen kunnen stempelen, tekenen en schrijven.

Introductie:

Vertel de kleuters dat je een heel bijzonder boek hebt gevonden. Je weet niet waar het over gaat, want er staat niets op de voorkant, op de rug of op de achterkant. Wat gek!

Wat voor boeken hebben de kinderen thuis? Wie kan zijn lievelingsboek noemen? Hoe ziet een boek er van binnen uit?

Je hebt gewacht met in het boek kijken tot de kinderen erbij zijn. Wat vinden de kinderen van het boek? Waar denken we dat dit boek over gaat? Wat zullen we zien als we het boek open doen?

20160822_145636

Kern:

Je opent het boek met de kinderen. Het is inderdaad een boek met letters, maar alle letters liggen los door elkaar! Wat gek! Wie kan het verhaal voorlezen? De juf/ meester probeert het ook, en dat klinkt als keyfgwejdcbdjh. Misschien moeten we nog iets anders proberen.

Haal met de kinderen letters uit het boek. Wie herkent er een letter? Kunnen we nu weten waar het boek over gaat? Kunnen we met de letters ook woorden maken? Misschien kunnen we er dan achter komen waar het boek over gaat…

20160822_145727

Vervolg:

Zet het boek met de letters in de lees-schrijfhoek. Kleuters kunnen woorden leggen (foto’s maken!) en een tekening maken. In de kring kunnen ze vervolgens vertellen waar ze denken dat het boek over gaat.

In de loop van de tijd blijkt dat er wel heel veel verschillende verhalen in het boek staan. Misschien vinden kleuters het leuk om hun eigen boekje te maken door te stempelen en te tekenen.

Extra suggestie om te starten met letters:

Ook leuk om zo’n boek-doos te gebruiken als introductie voor een nieuw thema: vul het boek met een aantal plaatjes die een hint kunnen geven over het thema en de letters die het thema-woord vormen, bijvoorbeeld straks in het thema van de Kinderboekenweek. Open het boek en raad met de kleuters waar het nieuwe thema over zal gaan. De plaatjes en letters kun je meteen gebruiken voor diverse leesactiviteiten zoals het maken van een mindmap!

Veel plezier met deze les en succes met de start van dit schooljaar! Heb je ook een leuk idee voor het starten met een les of project rondom letters? Onderaan kun je je reactie plaatsen!


Geef een reactie

3 gedachten over “Starten met… letters!

  • Wanda

    Klinkt als een spannende les voor kleuters, ik krijg er meteen zin in.
    Wat ik me alleen afvraag is, hoe zou dit zijn voor kinderen die alles moeilijk en spannend vinden, voor wie school al moeilijk genoeg is zonder de hoge verwachtingen. Krijg je daar niet heel faalangstige kinderen van?

    • Cora Bericht auteur

      Hoi Wanda, ik snap je vraag! Op sommige scholen is de visie: lezen past niet bij de ontwikkeling van kleuters, op andere scholen wordt verwacht dat kinderen al een aantal letters leren in de kleutertijd. Mijn visie is vooral: Sta open voor alles wat kinderen zelf willen leren en toon hen de mogelijkheden! In deze activiteit kun je prima differentiëren tussen kinderen die zich nog op ‘wat is een boek eigenlijk’ oriënteren, en kinderen die al interesse hebben in letters of al kunnen lezen. Tijdens de activiteit kun je observeren wie interesse heeft en daarna kun je deze kinderen verder laten spelen, lezen en schrijven n.a.v. de les, zonder dat dit een ‘verwachting’ is die je van alle kinderen hebt. Voor de één is dit een activiteit in de naaste zone van ontwikkeling, en de ander is er nog lang niet aan toe. Dat is in beide gevallen OK. Het belangrijkst is dat je voor alle kinderen in de groep aanbod hebt dat aansluit bij hun ontwikkeling. Kun je hiermee verder?