Bijna alle kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong leren zichzelf (in enige mate) lezen tijdens de kleuterperiode. Sommigen lezen al vloeiend prentenboeken voor, anderen spellen de mkm-woorden. Al deze kinderen begrijpen in meer of mindere mate het systeem dat erachter zit: symbolen herkennen, vertalen naar klanken, deze samenvoegen en daarmee woorden en teksten vormen. Dus heb jij een kleuter in de groep die al kan lezen? Lees dan nu zelf snel verder!

Lezen of nog niet?

Sommige kinderen zijn trots dat ze al kunnen lezen, ze laten het graag aan je horen. Er zijn ook kinderen die ik er in de loop van het jaar een beetje op moet ‘betrappen’. Deze kinderen kiezen misschien niet uit zichzelf voor activiteiten in de lees- of schrijfhoek, maar staan wél ineens bij de woorden- of letterposter in de klas te oefenen. Of je merkt tijdens de observatie ronde Lekker Lezen op, dat sommige kinderen zomaar woorden ontcijferen.

Hoe kan dat nou? Een kleuter die al kan lezen, laat dat niet altijd zien. Misschien omdat andere dingen nóg interessanter zijn. Samen spelen in een bouwhoek of huishoek is ook heel fijn.

Het kan ook zijn dat het kind ziet dat weinig andere kleuters zomaar een boek pakken. Misschien wil het kind liever geen uitzondering zijn. Het is daarom goed om situaties te creeren waarin je op zoek gaat naar leesvaardige kleuters. Dat kan je doen door lezen betekenisvol in je hoeken onder te brengen. Laat in een restaurant menukaarten maken, laat de dokter recepten uitschrijven, een heks of tovenaar mooie spreuken opschrijven en ga zo maar door.

Ook is het belangrijk om de lijnen met ouders kort te houden en open te staan voor ouders die vertellen dat hun kind kan lezen. Vraag ook altijd hóe het kind thuis leest. Zo heb ik een kleuter gehad die op school al de mkm-woorden kon lezen. Dat vond ik al getuigen van een mooie ontwikkelingsvoorsprong. Het bleek echter dat het kind thuis zelfs vloeiend prentenboeken kon voorlezen. Toen ouders vroegen waarom het kind dat op school niet liet zien, vertelde het boos: ‘Zo lezen we niet op school mama! Daar lezen we b-oo-m, boom!’ Dus ook hierin is het mogelijk dat kinderen zich aanpassen aan hun omgeving, niet teveel willen opvallen en zo gaan onderpresteren.

Zegt de juf: ‘Wat knap dat jij dat al kan lezen!’

Zegt de kleuter: ‘Ja, ik ben autodidact!’

Leeshonger

Om tegemoet te komen aan de leeshonger van de kleuter met een voorsprong zou je twee keer per week ‘Lekker Lezen’ kunnen invoeren. Tijdens het kwartiertje dat je hiervoor inruimt, zijn álle kinderen zelfstandig aan het lezen. De één zal plaatjes kijken en een verhaal erbij bedenken, de ander zal alleen op en neer lopen naar de boekenkast, maar misschien ontdek je ook een kleuter die al echt kan lezen. Bovendien kan het kind met een ontwikkelingsvoorsprong lekker lezen zonder dat het een uitzonderingspositie heeft in de groep. Wil je meer weten over het invoeren van Lekker Lezen? In dit blogartikel lees je waarom je dit in elke kleutergroep zou moeten gaan doen!

Ook tutorlezen met behulp van bovenbouwleerlingen kan een heel fijne werkvorm zijn. De kinderen uit bijvoorbeeld groep 7 lezen één a twee keer per week met kleuters uit groep 1 en 2. In de meeste gevallen gaat het om voorlezen. Maar mocht je kleuters hebben die er aan toe zijn, dan kun je ook kiezen voor een samenleesboek. In sommige uitzonderlijke gevallen heb ik kleuters in de groep gehad die zo goed lezen, dat ze samen met de bovenbouwer aan de slag zijn gegaan met het lezen van interessante informatiebboeken. Bijvoorbeeld over robotica, het heelala, of dinosauriers..

Welke boeken kies je om zelf te laten lezen?

De boeken die het kind al zelf kan lezen sluiten vaak niet aan bij de interesse van een kind dat een grote voorsprong heeft. Hij of zij is de inhoud van die verhaaltjes dan al ontgroeid. Kijk dan eens naar informatieboeken die aansluiten bij de interesse van het kind, dat geeft vaak een heleboel leesplezier! De serie Zelf lezen over lang geleden, van Arend van Dam en Alex de Wolf is een aanrader!

Het kan echter ook precies andersom zijn! Het kind heeft een hoog leesniveau heeft, maar is nog niet toe is aan de  thema’s in boeken die voor een hogere leeftijd zijn geschreven. Denk bijvoorbeeld aan boeken over scheiding, pesten, ziek zijn etc. Een goed alternatief kan zijn om deze kinderen zelf prentenboeken te laten lezen  die geschikt zijn voor hun leeftijd.

Nog een aanrader voor jonge sterke lezers: de serie Blitz van Rian Visser! Het leesniveau in de serie groeit mee, van Avi E3 tot Avi E5:

Is je kleuter nog niet zover om de boeken zelf te lezen? Dan zijn dit prima voorleestips. De verhalen hebben humor, mooie taal, een filosofische ondertoon of een leuke twist!