Mindfulness met kleuters


Wat als je gedachten altijd maar doorrazen? Als je snel kunt denken én dat ook altijd doet? Als je je altijd dingen afvraagt en grote gedachtesprongen kunt maken? Wat als je vaak nadenkt over levensvragen? En op jonge leeftijd al zaken van meerdere kanten kunt bekijken? Dan kun je af en toe een gedachtepauze goed gebruiken. Een moment waar je zo veel mogelijk in het hier en nu bent. Dat klinkt heerlijk toch? Tijd voor mindfulness met kleuters. Door minfulness in te zetten bij kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong help je ze tot zichzelf te komen. Steviger in hun schoenen te staan. Te ontprikkelen. Lees snel verder hoe je dat kunt aanpakken.

Volle hoofden

De manier van denken van kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong (en hoogbegaafden) is enerzijds een grote kracht. Aan de andere kant maakt het vele en diepe denken het leven niet altijd gemakkelijker. Veel kinderen klagen over een ‘vol’ hoofd en gedachten die maar door blijven gaan. En daarbij ís het leven tegenwoordig ook vol en druk. Activiteiten en prikkels volgen elkaar in hoog tempo op; school, BSO, spelen op de tablet, veel speelgoed, speelafspraakjes, zwemles, clubjes etc. Hoe kun je kinderen handvatten geven om daar op een gezonde manier mee om te gaan?

Mindfulness met kleuters?

Laatst volgde ik een workshop van Irma Smegen, auteur van Lilaland (onderzoekend en ontwerpend leren) en Speel je wijs (taal- en spelontwikkeling door dramalessen) Tijdens de workshop liet ze ons enkele werkvormen ervaren uit haar nieuwste uitgave Spelen in Stilte. En daar viel bij mij het kwartje!

Mindfulness kende ik met name uit verhalen in tijdschriften en associeerde ik met een zekere mate van zweverigheid. Je langdurig concentreren op een rozijntje leek me geen garantie voor rust in het hoofd ??? Ik zag het nog niet zitten, mindfulness met kleuters! Tijdens de workshop echter bleek dat Mindfulness iets heel anders is dan ik had verwacht.

Het gaat erom je even met volle aandacht te concentreren op je waarneming. Waarneming van muziek, je ademhaling, een lichamelijke beweging of sensatie, de natuur om je heen etc. Omdat je brein nu eenmaal niet kan multi-tasken (nee dat kan écht niet!) stopt de stroom aan gedachten in je hoofd vanzelf.

Dat kan ook met korte momenten. En op een speelse manier. Zelfs in een groep met 30 kleuters! Ik heb na het volgen van de workshop het boek meteen aangeschaft en heb inmiddels al veel van de oefeningen in mindfulness in mijn groep met kleuters uitgeprobeerd. Ik ben erg enthousiast en deel graag mijn ervaringen met jullie!

Spelen in Stilte

In het boek Spelen in Stilte vind je 50 mindfulness oefeningen. De oefeningen duren 2 tot 5 minuten maar kunnen ook langer worden volgehouden, dat bepaal je zelf.

Het boek begint met een duidelijke en ‘down to earth’ uitleg over mindfulness. Ik raad je aan dit goed te lezen om de intentie van de oefeningen te begrijpen. Verder is ervaring met mindfulness niet nodig, je kunt het gewoon gaan proberen.

De oefeningen zijn onderverdeeld in verschillende groepen:

  • ademen
  • bewegen
  • vriendelijke aandacht
  • vriendelijke wensen
  • bewust zijn van je lichaam, gevoelens en emoties
  • observeren
  • maken
  • eten en drinken
  • luisteren

In de beschrijvingen staat puntsgewijs wat je letterlijk kunt zeggen tegen de kinderen, zo word je vanzelf door de oefening heen geleid.

Mindfulness met kleuters, een impressie

Om je een beeld te geven van de oefeningen een korte impressie van enkele oefeningen. Natuurlijk kan en mag ik de hele beschrijving niet overnemen, maar het geeft je wellicht wat meer beeld!

Ademhaling: bij de oefening ‘Nijlpaard’ leren de kinderen om afwisselend door het ene en het andere neusgat te ademen. Probeer zelf maar eens: druk met je vinger zachtjes je linkerneusvleugel dicht en adem in door het rechterneusgat. Bij het uitademen wissel je, je ademt uit door het andere neusgat. Hou dit een tijdje vol.

Bewegen: met de ‘Boot’: De boot doe ik regelmatig aan het eind van een drukke gymles. De kinderen gaan liggen op hun rug en brengen hun knieën naar de borst, met hun armen eromheen. Vervolgens wiegen ze zachtjes van links naar rechts en stellen zich voor dat ze een bootje zijn in warm, bewegend water.

Observeren: Blaas bellen in de klas. Vraag kinderen zich voor te stellen dat ze op een zeepbel meedrijven die lekker rustig door de lucht beweegt. Ze kiezen 1 zeepbel uit om met hun ogen te volgen tot deze knapt. Als ze rustig zijn ‘geland’ op de grond kiezen ze een nieuwe bel om op mee te te drijven

Maken: In de oefening ‘draadkunst’ krijgen de kinderen een makkelijk buigzaam stukje ijzerdraad. Ze stellen zich voor dat ze draadkunstenaars zijn! Tijdens het luisteren naar muziek buigen ze de draadjes in allerlei vormen. Daarna kunnen ze deze draadjes versieren met veertjes of kralen.

Wat levert het mij en de kinderen op?

Op drukke momenten (soms al bij binnenkomst) heb ik nu een scala aan korte oefeningen beschikbaar om de kinderen te laten landen en tot rust te brengen. Ik merk dat het rust en focus oplevert om weer verder te kunnen gaan met de dag. Het helpt niet alleen de kinderen om tot rust te komen, voor mezelf is het ook een moment om even adem te halen en goed te kijken wat de kinderen nodig hebben.

De slimme kleuters in mijn groep zijn over het algemeen heel fijn om mee te doen met de oefeningen. Ze genieten van de muziek die bij het boek hoort en kunnen zich goed inleven in de fantasievolle suggesties uit de oefeningen. Ik hoop uiteraard dat het hun op termijn ook handvatten geeft om weer rustig te worden als ze zich druk voelen of wanneer ze een ‘vol’ hoofd ervaren!

Meer weten? Kijk op www.speleninstilte.nl . Wanneer je via deze site het boek bestelt, ontvang je de hardcoverversie voor dezelfde prijs als bij Bol.com 🙂

Direct het boek bestellen kan natuurlijk ook:

In het nieuwste boek wordt minfulness verbonden met kunst. Ook zeer de moeite waard!

Geef een reactie